Ontwaken uit de winterslaap

Ik had me als brommer  ergens in november,  lekker rustig terug getrokken in de schuur.  De  lekkere warme deken om gedaan, om de komende tijd niemand meer te zien of te horen. 

Maar het baasje kreeg na de koude winter,  plotseling de voorjaarskriebels.  Dus  ging plotseling de deken af en werd ik naar  buiten in het zonnetje gezet. Ik werd toen heerlijk  goed gewassen en gepoetst .

Daarna werd ik  ruw wakker geschud . Het benzine kraantje ging openen en na 15 keer aantrappen kwam er geluid uit mijn uitlaat.  En ja hoor, eindelijk  sloeg ik aan. Met veel proesten en niezen liep ik.  Al ging dat niet van harte,  na zo'n lange tijd onder de warme deken gezeten te hebben. Mijn baasje zette zijn helm op, deed zijn  jas dicht en besteeg sierlijk mijn comfortabele buddyseat.  Daarna werd het gashendel ver opengedraaid.

En ja hoor, eindelijk  werd ik na een half jaar uitgelaten.

Heeft uw helm al een keer een klap opgevangen?

Schaf dan een nieuwe aan ! De oude kan van buiten en/of van binnen beschadigd zijn en onvoldoende bescherming bieden. Dus gooi ook niet met je helm. Een helm voorkomt natuurlijk niet dat u een ongeluk krijgt. De helm zorgt er wel voor dat de afloop minder ernstig is.

Zet ‘m dus op.

En gebruik een helm met het Europese ECE-kenmerk.

Banden vervangen.

Als je denkt dat je bromfiets aan nieuwe banden toe is, moet je niet te lang wachten met het kopen van een nieuwe band. Terwijl je nog rijd moet je al gaan kijken of jouw maat leverbaar is. In ieder geval gaan we geen oude banden afdanken voordat we nieuwe hebben. Het zelf omleggen van een band is goed te doen, met een paar stevige banden lichters die groter zijn dan die van een fiets lukt het al.

Let er op dat  het gedeelte van de lichter, dat in aanraking komt met de velg goed glad is, dus zonder bramen. We willen het chroom of de lak graag heel houden. Druk de band goed in het diepste punt van de velg, dan gaat het eraf wippen het gemakkelijkst en dus met het minste geweld. Bij montage hoef je geen rekening te houden met de draairichting zoals bij motoren. Voor het monteren van de nieuwe band maak je eerst de velg goed schoon en ga je het velg lint ook controleren op breuk en desnoods vervangen.

Een beetje lucht in de binnenband zorgt ervoor, dat deze niet gedraaid in de buitenband komt te zitten. Met de tegenwoordig veel voorkomende combinatie -binnenbanden( voor meerdere maten geschikt) is deze beetje lucht nog belangrijker. Dit type binnenband ligt vaak nogal strak om de velg heen en kan zodoende nog makkelijker tussen buitenband en bandenlichter komen. Je zult niet de eerste zijn die zo zijn eigen band lek steekt. Gaat het laatste stuk buitenband te moeilijk over de velg heen, druk dan net als bij het demonteren de buitenband weer zoveel mogelijk in de velg.

Zo ontstaat iets meer ruimte bij het monteren en beetje zeepsop op de band wil ook nog wel eens helpen. Zorg wel voor de juiste bandenspanning, het scheelt duizenden kilometers per band. Veel rijplezier.

Bandendruk

De bandendruk is op iedere band af te lezen dicht tegen de velgrand. Deze wordt weergegeven in de waarde Psi. We werken meestal met de waarde in Bar. En hieronder ziet u de omrekentabel.

Psi Bar     Psi Bar      Psi Bar      Psi Bar
25- 1,7     45- 3,1       65- 4,5        85- 5,8
30- 2,0     50- 3,4       70- 4,8        90- 6,2
35- 2,4     55- 3,8       75- 5,1        95- 6,5
40- 2,7     60- 4,1       80- 5,5        100- 6,8

De bromfiets winterklaar maken.

Met de winter voor de deur, breekt het voor de meeste Oldtimer liefhebbers het moment aan om hun oldtimer(s),
op stal te plaatsen. bMaar hoe doe je dat nu, je Oldtimer Winterklaar maken voor het volgende seizoen. Hier enkele vuistregels waar je na de winter gesmeerd, het nieuwe seizoen mee kan inrijden.

Reiniging:

Maak alles  goed schoon, zo voorkom je dat het vuil de lak, het frame en andere delen aantast en laat alles drogen voordat de bromfiets stalt.

Benzinetank:

Waar ruimte is in de tank kan roest ontstaan, vul daarom de tank geheel met benzine om roest te voor komen.

Motorblok:

Motorolie kan in het motorblok verzuren door de vervuiling. Hierdoor ontstaat corrosie in het blok. En bij het niet gebruiken van de bromfiets kan er na een tijd, ongewenste bezinksel ontstaan die aankoekt. Daarom vervang je voor de winterstalling ook de olie in het blok.

De Remmen:

Loop de kabels na op eventuele rafels en beschadigingen. Als je de remmen in knijpt en je voelt weerstand dan, rafelt de kabel aan de binnenzijde, vervang dan de binnen en buiten kabel. Zijn de kabels goed smeer dan de binnenkabel met zuurvrije vaseline. Haal de remmen los en controleer op slijtage, vervang eventuele remmen. En maak de trommels schoon en schuur ze een beetje op.

Luchtfilter:

Vervang ook het luchtfilter als het nodig is, want ook de brommer heeft, frisse lucht nodig.

Smeren:

Ga alle draaiende delen langs en controleer op slijtage. Bij slijtage het betreffende onderdeel vervang ze of repareer deze en "smeer" met vet of olie.

Schokbrekers voor en achter:

Controleer de rubbers op scheuren, en ook op olie lekkage. Heb je een slechte schokbreker, dan gaat de andere er ook aan. Daar kun je op wachten, dus vervang ze op tijd. En is een behoud voor je rug.

Zadel of buddyseat :

Vet deze  voor de winter goed in met ledervet om eventuele uitdroging te voorkomen en het leer soepel te houden.

Kettingen en tandwielen:

Demonteer de ketting en controleer op eventuele slijtage. Maak hem schoon en kook hem in vet. Controleer de tandwielen op slijtage, de tanden van het kettingwiel mogen niet scherp zijn. Wanneer de tanden van het kettingwiel (te) scherp zijn dient deze te worden vervangen. De ketting moet dán óók worden vervangen. Zet alles er weer op en vet de nieuwe aandrijfdelen goed in.

Vergeet vooral niet de kettingspanning netjes af te stellen en te zorgen dat het achterwiel weer netjes "recht"staat.

Uitlaat:

Haal hem er af en maak hem schoon, haal ook de demper er uit maak die ook goed schoon.
Vroeger brandde je ze uit met spiritus of benzine.

Benzinekraan Filter:

Schoonmaken of vervangen. Pas eventueel een extra filter met inspectie mogelijkheid. Plaats het extra tussen de benzinekraan en de carburateur. Een verstopte carburateur behoort zó tot het verleden ... werkt perfect.

Bougie:

Vervang de bougie indien nodig of maak hem schoon. Gebruik hiervoor een staalborstel.

Gashendel:

Deze wordt vaak vergeten, haal de hendel er af en maak het stuur en de binnenkant van het hendel goed schoon. Vet daarna het stuur en de binnenkant van het hendel in. Als je alles er weer op zet zul je zien dat het gas weer lekker soepel gaat.

Carburateur:

Maak deze  schoon en stel hem af indien nodig. De volgende keer is hij niet meer zo vervuild zijn door het eventueel torgepaste extra benzinefilter.

Tot slot:

Als je zo eenmaal bezig bent kom je vast nog wel meer dingen tegen. En misschien heb ik nog iets vergeten maar dat kom je wel tegen.

Dus doe je best om hem weer op en top te maken voor het volgende seizoen, zonder veel pech.

En pak een deken of een kleed en doe die over de bromfiets heen. Voor een stofvrij winter.

Succes .

De Bougie.

Deze keer wil ik het hebben over de bougie, een van de belangrijkste onderdelen van het ontstekingssysteem, maar vaak toch een beetje onderschat, en ook mede daardoor soms verwaarloosd.
Eigenlijk moet je eerst beginnen bij de ontstekingsinstallatie, om te vertellen hoe de vonk opgewekt wordt.
Maar dat doe ik een volgende keer wellicht nog wel eens.

Door de bobine (ontstekingsspoel) wordt een hoogspanning opgewekt van wel zo'n 10.000-12.000 volt, door deze hoogspanning springt er een vonk over tussen de elektroden van de bougie.
Deze vonk is nodig om het door de carburateur gemaakte gasmengsel in de cilinder te laten ontbranden.

Hoe ziet een bougie er van binnen uit?

Simpel gezegd een metalen omhulsel met de schroefdraad, daarin een isolator van zeg maar porselein, en daar binnen de centrale elektrode.

 
Wat gebeurt er nou precies in de bougie?

De door de ontstekingsspoel opgewekte hoogspanning wordt aangesloten op de aansluit-schroefdraad van de bougie, de hoogspanning wil langs de makkelijkste weg naar massa lopen en kan dat eigenlijk alleen doen via deze centrale elektrode waar hij aan het einde wel een sprongetje moet maken. En dat is het hem nu juist, want daardoor onstaat de door ons benodigde vonk. Als alles goed gaat tenminste, want er liggen een aantal gevaren op de loer voor ons vonkje.

• Het vooral vroeger beruchte "Pareltje" wat meestal veroorzaakt werd door het lood in de benzine.
  Het loodpareltje maakte kortsluiting tussen de bougie elektrodenen en de vonk was weg.
  Oplossing even het bougieborsteltje er langs halen.
  Het komt nu bijna niet meer voor, omdat er nu geen loodhoudende benzine voor 2 takt-bromfietsen gebruikt wordt.
• Kortsluiting via de isolatorneus van een door olie en/of roet sterk vervuilde bougie.
• Een breuk in de isolator.
  Ook dan onstaat er een kortsluitingmet als resultaat geen vonk.
• Heel soms, (maar het gebeurt nog steeds),
  kan zelfs een splinternieuwe bougie het niet (meer) doen.

Wat is er nu belangrijk om te weten over je bougie?

Een paar belangrijke punten zijn.

• De elektrode afstand,
  De warmtegraad of warmtewaarde van de bougie.
• De algemene toestand van de bougie.
   

De elektrode afstand.

1. Deze afstand moet men regelmatig, al naar gebruik van de brommer controleren,en afstellen op de juiste waarde.
Wordt de afstand door slijtage te groot dan is er meer spanning nodig om de vonk te laten overspringen.
Want dit geeft vooral bij het starten moeilijkheden.
Want de spanning blijft door een laag toerental van het vliegwiel gering.
Is de elektrode afstand echter te klein dan wordt ook de vonklengte te klein waardoor het gasmengsel slechter ontstoken wordt.

De warmtegraad.

2. Bij de diverse merken staan er gegevens op hun bougie en dat is meestal de aanduiding van de warmtegraad van de betreffende bougie.
Door de bromfietsfabrikant wordt meestal een bepaald type en merk voorgeschreven, die je dan ook vaak het best kunt aanhouden.
Wil je echter een ander merk gebruiken, dan dikwijls het probleem ... welk type van dat andere merk is gelijkwaardig qua warmtegraad aan het voorgeschreven type?

Dan neme men toch de zg. "vergelijkingstabel" om de diverse typen en merken te vergelijken. Dat is een mogelijkheid natuurlijk. Maar al vanaf het begin werd er voor gewaarschuwd dat dit nooit helemaal klopte. Voor een Puch bijvoorbeeld werd in de jaren 60 een Champion L 86 of L 7 voorgeschreven, nu is dat is uiteraard OK
omdat dit binnen een zelfde merk is dus dat zit wel goed. Toendertijd kwam deze L 7 bv. in zo'n tabel overeen met bv. een Bosch W 225 T1, of een KLG F 75.
Maar een groter probleem is nu dat we nu zo'n 30 jaar later een heleboel van deze typen niet meer kunnen krijgen of omdat bv (bij Bosch) de type benamingen zijn veranderd.

Omdat je nog wel eens andere bougies tegenkomt leek het mij al zo'n 10 jaar geleden interessant om van onbekende bougies (dus zonder vergelijkingstabel) ongeveer te weten wat voor een warmtegraad het zou kunnen zijn. Dus daar heb ik zelf, een niet wetenschappelijk testje voor ontwikkeld en dat gaat als volgt.
Ik meet met een gewone speld of naald de diepte van de bougieschacht in mm, tot aan de rand van de bougie.
Deze maat geeft dan een indicatie van de warmtegraad van die bougie. Door deze metingen te vergelijken met wel bekende gelijkwaardige typen,kom je tot een lijstje dat dan toch bruikbaar is geworden.

Warme en koude Bougie

Maar voordat we deze lijst bekijken, moet ik eerst nog even iets vertellen over het verschil tussen een warme en een koude bougie. Kort gezegd, bij een warme bougie gaat het deel van de warmte die de motor via de bougie aan de cilinder afstaat, via een langere weg dan bij een koude bougie (dus de motor blijft daardoor wat warmer). Dit betekent bv. dat een alleen door rijwind gekoelde bromfiets een kouder type bougie nodig heeft. Een met geforceerde luchtkoeling aangedreven brommer die dus een warmer type nodig heeft. In de praktijk gebeurt het heel vaak, dat ik in brommers een totaal verkeerd bougietype zie zitten omdat men het type niet weet en die bougie toevallig nog had liggen. Of dat de bromfietshandelaar zomaar wat gaf omdat hij het ook niet wist. Vandaar dit stukje.

Wat kan er nou gebeuren als je in je brommer een verkeerde (te koude) bougie monteert?

Nou hij zal niet echt niet stuk gaan of zo ... dat niet ... maar deze motor is, zoals dat heet, quasi geforceerd gekoeld. Dus hij wordt lekker gekoeld door een fris briesje van de ventilator, tevens doet de bougie ook zijn best om de warmte lekker vlot af te voeren.

Wat gebeurt er dus, de motor komt niet lekker op temperatuur en dat is in het algemeen niet goed voor een verbrandingsmotor. De bedrijfstemperatuur van de bougie bv. moet bij onze 2 taktjes zo ongeveer tussen de 400-800 graden C zitten. Blijft de temperatuur van de bougie (de zg. zelfreinigingstemperatuur) onder deze waarde. Dan zal deze gaan vervuilen door olie en roetaanslag. Wordt echter in bv. een rijwindgekoelde bromfietsmotor die een kouder type bougie gebruikt, een te warme bougie gedraaid, dan kan deze bougie te heet worden en met als gevolg parelen en inbranden. En ook misschien wel (bv. bij wind mee) een oververhitte motor (vastloper).

Je ziet wel dat het gevaar voor ons brommerrijders om een te koud type bougie te nemen iets minder risicovol zal zijn dan bij het andere voorbeeld. Maar motorslijtage door een te koud blijvende motor is ook niet alles.

De algemene toestand.

3. De algemene toestand tenslotte, betreft vooral het niet beschadigd zijn, en dan met name de porceleinen isolator, het niet te sterk ingebrand zijn van de electroden, en het niet te veel vervuild zijn van de bougie.